Je ziet veel kapelletjes op Samos. En niet alleen op Samos maar in heel Griekenland. Die kleine kapelletjes zijn niet van de Grieks Orthodoxe kerk maar behoren vaak toe aan (rijkere) families. 

Die families hebben op het eiland een eigen kapel. Daarin vinden familievieringen plaats rond doopsel, huwelijk, naamdagen, uitvaart, dodenherdenkingen, enz. Er wordt dan een priester – een papás – ingehuurd om voor te gaan. 

Indrukwekkend proces

Als iemand komt te overlijden, dan wordt ruim de tijd genomen om die persoon te herdenken en te blijven herinneren. Dat heet mnimósyna (nagedachtenis). Het woord Mnemosyne is afgeleid van het Griekse woord "mnēmē", wat "herinnering" of "geheugen" betekent. 

Begrafenis

Eerst vindt de begrafenis plaats. Op de derde dag na de uitvaart komt de familie weer bijeen bij het graf. Dat gebeurt ook op de negende dag. Dan gebeurt dan eventueel met kennissen en vrienden. 

Geruststelling

De eerste (kerkelijke) herdenking is op de laatste zondag van de rouwperiode van veertig dagen; daarna gedurende het eerste jaar elke drie maanden. Vervolgens na een jaar; na drie jaar en na zeven jaar. Elke keer met een kleine ceremonie in de kerk. 

Voor de familieleden en vrienden die achterblijven is het een geruststelling dat er over hun geliefde nog een hele tijd gesproken wordt.

Opgegraven

Na minimaal drie jaar kan de overledene worden opgegraven. Men noemt dit dan ook wel het definitieve afscheid.

Vergankelijkheid

Immers wie vader, moeder (of andere overledene) nog in zijn herinnering als levend beeld heeft wordt bij deze 'schoonmaak' geconfronteerd met de vergankelijkheid.

Kistje

De overblijfselen worden door de vrouwen van de familie schoongemaakt en in een klein kistje gelegd. Op het kistje worden de naam, geboortedatum en datum van overlijden vermeld.

Bottenhuis

Het kistje kan na een kerkceremonie geplaatst worden in een bottenhuis op de begraafplaats of worden ingemetseld in de muren of de vloer van de familiekapel.

Zo is de kapel het sacrale centrum - “de ziel” - van de familie waarin heden, verleden en toekomst samen komen.

Herdenkingsmonumenten

Langs wegen en met name op gevaarlijke punten ziet je in Griekenland vaak iconostásis-kapelletjes. 

Dit zijn kleine herdenkingsmonumenten, in de vorm van een kerkje, kapelletje of kruis. Deze mini-kapelletjes blijven er jarenlang staan. Daar is dan iemand verongelukt.

Ook als dank

Ook als iemand het ongeluk heeft overleefd en als dank daarvoor, zet men soms ook een ‘ikonostasie’ neer, maar dan zonder kruisje erop.

Er zijn kant en klare exemplaren te koop bij bouwmarken. Ze kunnen ook ter plaatse gemaakt worden door de familie of een aannemer.

Icoon

In deze herdenkingsmonumenten vindt men soms een foto van de overledene, maar vrijwel altijd kaarten of foto's met afbeeldingen van een icoon of een of meerdere iconen (kopieën van echte).

Gebed

Tevens staat er altijd een oliepitje, fles(sen) met olie en een pakje lucifers. Voor wie daar behoefte aan heeft kan het oliepitje aansteken en daar een gebed doen.